Niezwyczajny herb naszego miasta i gminy.

W dawnych wiekach nie bez powodu nazywano go klejnotem. By? nie tylko znakiem rozpoznawczo – bojowym, ale oznacza? dziedzictwo. Pe?ni? funkcj? wyró?nika osoby stanu rycerskiego, szlacheckiego, okre?lonego rodu, organizacji, cechu, korporacji, miasta. Dzisiaj opracowanie herbu to sprawa nie?atwa, bo Komisja Heraldyczna przestrzega bardzo rygorystycznych regu?. 
Kilka lat przebiega?y konsultacje spo?eczne dotycz?ce wyboru elementów historycznych do herbu najm?odszego miasta w Ma?opolsce – Rad?owa. Zaczerpni?to je ostatecznie z sgraffitowego fryzu okalaj?cego mur koronny miejscowego ko?cio?a, na który sk?adaj? si? motywy rozety, krocz?cych lewków, skacz?cych koników oraz lilii. Tego typu motywy zdobnicze, jak pisze profesor Józef Szyma?ski, s? jedynymi wyst?puj?cymi w Polsce. Mo?na je spotka? jedynie w gotyckich budowlach Niemiec, Francji i W?och. To przes?dza o jego niepowtarzalno?ci w?ród zabytków ?redniowiecznej architektury i sztuki zdobniczej. – Jest w?asno?ci? tylko Rad?owa i od XIV wieku towarzyszy tylko rad?owianom. Jest zatem zjawiskiem nadzwyczajnym i niepowtarzalnym – podkre?la prof. Szyma?ski. Faktura graficzna fryzów jest wypracowana wedle kanonów sztuki ?redniowiecznej, tak ?e nie wymaga interwencji grafika, a to podnosi walory merytoryczne herbu. Przedstawiciele samorz?dnej gminy dokonali wyboru, decyduj?c si? na lwa. – Lew dobrze tkwi w kulturze ?redniowiecznej, przede wszystkim rycerskiej, ale nie tylko. Jego u?ytek artystyczny wywodzi si? ze ?redniowiecznych bestiariuszy, symbolizuje sob? waleczno??, dzielno??, ale tak?e takie cechy jak wierno??, poczucie godno?ci i swobody. Te cechy decydowa?y o powodzeniu lwa w ?redniowiecznej kulturze, ale przecie? s? to cechy uniwersalne i ponadczasowe, zatem godne przypominania i piel?gnowania tak?e dzisiaj – pisze w uzasadnieniu profesor Józef Szyma?ski. Nic natomiast nie wspomina o lirze tkwi?cej w ogonie lwa. By? mo?e, instrument ten w kszta?cie podkowy, by? najbardziej popularnym w tamtej epoce i powszechnie towarzyszy? nie tylko artystom. Herb zosta? przyj?ty Uchwa?? Rady Miejskiej w Rad?owie w styczniu 2010 r.

* * *

Zwyczaj stosowania herbów ukszta?towa? si? ju? w ?redniowieczu. Prawo heraldyczne tworzy?o si? mi?dzy XII a XV wiekiem i w tym okresie sta? si? symbolem przynale?no?ci do stanu szlacheckiego. Z czasem herbów zacz??y u?ywa? tak?e organizacje ko?cielne, cechy rzemie?lnicze i miasta. Herby miejskie w Polsce powstawa?y z inicjatywy rady miejskiej lub wójta, a nast?pnie z tzw. przywilejów herbowych nadawanych miastom przez w?adców. Po upadku Rzeczypospolitej zaborcy usuwali herby, zast?puj?c je god?em pa?stwowym. W okresie mi?dzywojennym herbami miejskimi zaj??o si? Ministerstwo Spraw Wewn?trznych wraz z Ministerstwem Wyzna? Religijnych i O?wiecenia Publicznego. Do 1939 roku zatwierdzono 104 herby miast. Po II wojnie herbami nikt si? prawnie nie zajmowa?. Dopiero w 1978 roku uchwalono ustaw? o odznakach i mundurach, która zezwala?a na ustanawianie herbów miejskich i wojewódzkich. Ustawa z 8 marca 1990 roku o samorz?dzie terytorialnym przyzna?a prawo do posiadania herbu wszystkim gminom, upowa?niaj?c rad? gminy do jego ustalenia. Zabrak?o w niej jednak jakichkolwiek przepisów wykonawczych, dlatego w polskiej heraldyce terytorialnej przez pewien czas panowa?a ca?kowita dowolno??. Obecnie nad prawid?owym kszta?tem herbu czuwa Komisja Heraldyczna przy ministrze spraw wewn?trznych i administracji.